Kolejny spadek liczby kredytów
W ostatnim miesiącu minionego roku o kredyt mieszkaniowy wnioskowało łącznie 12,30 tys. osób, a rok wcześniej było ich 33,16 tys. Biorąc pod uwagę dane za listopad 2022 r. zanotowano spadek o 9,6 proc. miesiąc do miesiąca. Prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK zwraca uwagę, że do zmiany trendu niezbędne jest zwiększenie zdolności kredytowej, na którą wpływa wysokość stóp procentowych, wynagrodzeń, cen nieruchomości, a także kosztów utrzymania. Najszybciej prognozuje się spadek cen domów i mieszkań zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym, ale szacowane obniżki nie będą na tyle duże, żeby znacząco zwiększyć popyt na nieruchomości przy utrzymaniu pozostałych warunków. Ekspert podkreśla, że do spadku stóp procentowych nie dojdzie w ciągu minimum roku, a realnie wynagrodzenia od lata 2022 r. spadają. Sytuacja nie poprawi się także w obszarze kosztów utrzymania, które nawet przy spadku inflacji, pozostaną wysokie.
WIBOR uratuje sytuację?
Rada Polityki Pieniężnej nie podniosła stóp procentowych już trzy miesiące z rzędu, co ma wpływ na wysokość WIBOR. Obecnie wartość trzymiesięcznego wskaźnika wynosi 6,95 proc. i jest to najniższa wartość od czerwca 2022 r. Eksperci zwracają uwagę na spadek oprocentowania kredytów opartych o wskaźnik, a co za tym idzie również rat kredytów. HRE Investmenst szacuje, że WIBOR 3M w ciągu roku wyniesie nawet 5,5-6 proc. Jeżeli spełnią się prognozy, raty kredytów mogą spaść nawet o około 10 proc. Analiza HRE zwraca również uwagę na wpływ notowań kredytów terminowych na oprocentowanie kredytów z okresowo stałym oprocentowaniem.
A może WIRON? Coraz więcej banków decyduje się na wprowadzenie kredytów opartych o wskaźnik WIRON, który notowany jest zazwyczaj niżej niż WIBOR. Nowy wskaźnik bazuje na transakcjach depozytowych pomiędzy podmiotami przekazującymi dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami. WIRON ma być wskaźnikiem jednodniowym, a kredytobiorcy będą mogli poznać wysokość raty w dniu spłaty. Nowy indeks ma lepiej pokazywać realna sytuację na rynku biorąc pod uwagę hurtowy obrót gotówką. Uczestnikami w procesie ustalania będą nie tylko instytucje finansowe, ale również duże przedsiębiorstwa. Szersza baza podczas wyznaczania wielkości wskaźnika sprawia, że wyniki będą bliższe rzeczywistym warunkom. Coraz więcej banków decyduje się również zawiesić sprzedaż kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem.
Bufor na podwyżki stóp procentowych
Spadek popytu nie przełożył się jednak na spadek cen mieszkań. Wzrost w 2022 r. wyniósł 9Bufor na podwyżki stóp procentowych wykorzystywany jest do określenia oprocentowania kredytu i pozwala zorientować się, czy w trudnych warunkach kredytobiorca wciąż będzie w stanie wywiązać się ze zobowiązania. Obecnie bufor wynosi 5 punktów procentowych, a Komisja Nadzoru Finansowego zastanawia się nad obniżeniem wartości w odniesieniu do kredytów z okresowo stałą stopą. Praktyka korzystania z buforu polega na tym, że bank dodaje do aktualnego oprocentowania wskazaną wartość i sprawdza, czy po podwyżce klient będzie w stanie wywiązać się ze zobowiązania. Jeżeli dojdzie do zmian, wzrośnie zdolność kredytowa na produkty ze stałym oprocentowaniem zaciągane na okres 5 lat.
Program Pierwsze Mieszkanie i tani kredyt hipoteczny
Program Pierwsze Mieszkanie ma wystartować od 1 lipca. Pierwsze rozwiązanie to Bezpieczny Kredyt 2%, czyli system dopłat do kredytu na zakup pierwszego M. Drugie to Konto Mieszkaniowe – program pomocy oszczędzającym na zakup pierwszego mieszkania. Zgodnie z zapowiedziami ministerstwa oba instrumenty to kompleksowe rozwiązania. Pierwszy jest dla osób, które są gotowe kupić pierwsze mieszkanie, a drugie dla tych, które planują to w perspektywie następnych kilku lat. Znaczenie będą miały również poprzednie czynniki, które mają sprawić, że zdolność kredytowa wzrośnie do końca roku nawet o kilkadziesiąt procent.
