Fundacja Startup Poland przygotowała raport Kosmos 2022 przedstawiający aktualną sytuację na polskim i europejskim rynku sektora kosmicznego. Z przytoczonych danych wynika, że przemysł kosmiczny w Europie zajmuje drugą pozycję na światowym rynku, a wartość wyceniana jest na 53-62 mld euro.
Kto tworzy technologie kosmiczne?
Fundacja Startup Poland definiuje technologie kosmiczne przez pryzmat dwóch głównych obszarów. Po pierwsze branżę tworzą rozwiązania związane z wysyłaniem urządzeń w kosmos (upstream). Drugi obszar dotyczy przetwarzania, analizy oraz wykorzystywania danych pozyskanych przez satelity oraz inne usługi zapewniane za pomocą infrastruktury kosmicznej (downstreamem). Eksperci zwracają uwagę, że w niektórych opracowaniach pojawia się również termin minstream. W Polsce jednak należy do sektora upstream i koncentruje się na systemach wynoszenia.
Brak jednoznacznej definicji sprawia, że trudno wskazać, które spółki realnie tworzą branżę kosmiczną. Na terenie Polski działają organizacje o różnym profilu działalności zarówno specjalizujące się rozwiązaniach ziemskich, jak i uczestniczące w procesie tworzenia sztucznych satelit. Tych drugich jest jednak zdecydowanie mniej. Na rynku funkcjonują również organizacje, które obecnie nie zajmują się tworzeniem technologii kosmicznych, ale są w stanie włączyć działania do obszaru zainteresowania. Poza tym wymienia się także firmy korzystające z danych albo usług świadczonych przez firmy kosmiczne.
Rynek sektora kosmicznego i gospodarki kosmicznej rośnie w siłę
Gospodarka kosmiczna to pojęcie szersze niż sektor kosmiczny. Zgodnie z definicją OECD obejmuje działania oraz zasoby pozwalające tworzyć wartość oraz korzyści dla społeczności w trakcie eksploracji czy badań. Natomiast sektor kosmiczny to działania dotyczące produkcji urządzeń kosmicznych, ale także skupiające się na wykorzystaniu danych pozyskiwanych dzięki urządzeniom satelitarnym oraz zapewnianie innych usług za pośrednictwem urządzeń kosmicznych.
Z badań Euroconsult przedstawionych w raporcie Space economy report wynika, że wartość światowej gospodarki kosmicznej w 2021 r. wyniosła 370 mld dolarów z czego aż 75 proc. stanowi komercyjny sektor kosmiczny o szacowanej wartości 278 mld dolarów. Z kolei wartość europejskiego rynku szacowana jest na 53–62 mld euro zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie Space Market. How to facilitate access and create an open and competitive przygotowanym przez Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Parlamentu w listopadzie 2021 r.
Jak wygląda rynek w Polsce? Polska Agencja Kosmiczna w 2020 r. przedstawiła dane wskazujące, że rynek tworzy 331 podmiotów i są to głównie małe oraz średnie organizacje o profilu badawczo-naukowym. Z danych wynika, że aż 74 proc. firm weszła na rynek po 2001 r.
Kim są klienci firm kosmicznych?
Organizacje docierają do różnych klientów w zależności od przyjętego obszaru działania. Za odbiorców można przyjąć jednostki rządowe (cywilne i wojskowe), firmy w tym również Skarbu Państwa, organizacje naukowe oraz klientów indywidualnych.
Z badań Fundacji Startup Poland wynika, że 40 proc. firm z branży kosmicznej planuje skierować ofertę do partnerów biznesowych z sektora MŚP. Natomiast 20 proc. ma na celu współpracę z dużymi firmami oraz korporacjami.
Za odbiorcę można uznać również Europejską Agencję Kosmiczną, która odgrywa dużą rolę w rozwoju branży poprzez kreowanie standardów i trendów. Organizacje realizują projekty zamawiane przez ESA, które mają z góry ustaloną, stałą 8-procentową marżę. Współpraca motywuje spółki do rozwoju w celu spełnienia wymagających i skomplikowanych technicznie warunków projektów.
Eksperci zwracają uwagę, że w polskim systemie powinno wzrosnąć znaczenie administracji państwowej oraz wojska jako pierwszych odbiorców firm kosmicznych. Jednostki publiczne w niewystarczający sposób wykorzystują rozwiązania technologiczne oraz usługi. Spółki potrzebują stabilnego odbiorcy, który wpłynie na rozwój konkurencyjności w branży, a także wzmocni pozycję na świecie poprzez ułatwienie ekspansji zagranicznych.
Przeczytaj także: Profil polskich startupów w 2022 r. Kto, gdzie i kiedy decyduje się zostać founderem?
