Rosja wstrzymała realizację dostaw wśród kontrahentów, którzy nie wyrazili zgody na płatności w rublach. Zmiana dotycząca waluty weszła w życie na mocy dekretu, w którym określono listę tzw. państw nieprzyjaznych Rosji. Obecnie na liście znajdują się wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz ponad 20 innych państw, m.in. Stany Zjednoczone, Korea Południowa czy Australia.
Analitycy uspokajają
Szacuje się, że gaz z Rosji zaspokaja około 55 proc. potrzeb w kraju utrzymujących się na poziomie ok. 20 mld mᶟ w skali roku. Analitycy podkreślają jednak, że nie ma powodu do obaw związanych z brakami gazu w polskich domach i firmach. Od lat polski rząd pracuje nad dywersyfikacją dostaw. Ekonomiści Banku Pekao zwracają uwagę, że w sytuacji dużych utrudnień jako pierwsze zostaną zaspokojone potrzeby gospodarstw domowych. Ograniczenia mogą dotknąć niektóre gałęzie przemysłu, jednak są to wyłącznie spekulacje.
Polska przygotowywała się na możliwość odcięcia dostaw z Rosji. Ważny element strategii to zapełnianie stanów magazynowych oraz stworzenie efektywnej infrastruktury pozwalającej na sprowadzanie gazu z innych źródeł.
Jednym z rozwiązań jest uruchomienie gazociągu Baltic Pipe jesienią br. Połączenie z Danią, a dalej źródłami w Norwegii pozwala na jeszcze większą dywersyfikację dostaw. Plany zakładają, że Baltic Pipe pokryje 9 mld mᶟ. Ważny krok to również otworzenie połączenia z Litwą w maju br. Szacunki wskazują, że import wyniesie 2,4 mld mᶟ gazu w ciągu roku.
Plan dywersyfikacji obejmuje również połączenie Polska-Słowacja, które uruchomione zostanie w listopadzie br. Dostawy gazu do Polski mają wynieść ok. 5,7 mld mᶟ.
Polscy eksperci podkreślają jednak, że wstrzymanie dostaw to kolejna sytuacja sprzyjająca rosnącej inflacji. W kwietniu br. powszechny wzrost cen przekroczył 12 proc. Odcięcie gazu z Rosji to również jeden z czynników wpływających na podniesienie stóp procentowych w maju br. Wśród skutków wymienia się również m.in. osłabienie waluty.
Wzrost stóp procentowych w maju 2022
5 maja br. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny podniosła stopy procentowe w Polsce. Ósma z rzędu podwyżka to odpowiedź na rosnącą inflację, a wysokość stopy referencyjnej notuje najwyższy wynik od 2008 roku.
Stopy procentowe w Polsce w skali rocznej – maj 2022:
- stopa referencyjna 5,25%,
- stopa lombardowa 5,75%
- stopa depozytowa 4,75%
- stopa redyskonta weksli 5,30%
- stopa dyskontowa weksli 5,35%
Ekonomiści prognozowali wyższe podwyżki. W kwietniu br. poziom inflacji w Polsce przekroczył kolejną granicę. Wzrosła również średnia płaca (12,4 proc. wzrostu), a także poziom produkcji przemysłowej (17,3 proc wzrostu). Wśród prognoz ekonomistów dominowała teza wskazująca, że RPP podwyższy stopy o 100 punktów bazowych. Ekonomiści brali pod uwagę ryzyko związane z utrwaleniem inflacji.
Dwucyfrowa inflacja? To już się dzieje
W kwietniu br. inflacja wyniosła 12,3 proc. Dane GUS wskazują, że ceny za towary i usługi rosną najszybciej od 1998 roku. Najwyższy wzrost zanotowano w zakresie cen żywności – wyniósł 4,2 proc. w skali miesiąca.
Ekonomiści podkreślają, że to jeszcze nie koniec. Kolejny rekord poziomu inflacji w Polsce prognozuje się na czerwiec br.
Wskaźnik znacząco przekracza poziomy ustalone przez bank centralny pozwalające na optymalny rozwój gospodarczy. Jednym z celów NBP jest utrzymanie inflacji na poziomie rzędu 1,5-3,5 proc. Tymczasem 3,2 proc. to wartość notowana w ubiegłym roku.
Reakcja złotego na odcięcie Polski od gazu z Rosji
Inwestorzy zaczęli wyprzedawać złotówki jeszcze przed oficjalnym komunikatem PGNiG. W dniu ogłoszenia informacji cena euro wzrosła do poziomu 4,71 zł, a dolara 4,41 zł. Obecnie euro utrzymuje się na tym samym poziomie, a za jednego dolara musimy zapłacić 4,47 zł.
