Jakie cechy musi posiadać wynalazek?
W polskim prawie nie ma jednoznacznej definicji wynalazku. Ustawa Prawo własności przemysłowej zwraca jednak uwagę na cechy, które musi spełniać rozwiązanie, żeby zostało objęte ochroną patentową. Wynalazek określany jest jako rozwiązanie o charakterze technicznym albo organizacyjnym posiadające cechy użytkowe oraz powstałe w trakcie procesu twórczego.
Według założeń polskiego prawa wynalazek ma następujące cechy:
- nowość – pod warunkiem że nie jest częścią stanu techniki,
- poziom wynalazczy – pod warunkiem że nie wynika ze stanu techniki,
- przemysłowe wykorzystywanie – wynalazek ma pomóc w uzyskaniu innego produktu albo być wykorzystywany w inny sposób w przemyśle, albo rolnictwie.
Wyróżnia się także wynalazek biotechnologiczny, czyli wytwór z materiału biologicznego albo zawierający fragmenty materiału. Może być również sposobem wytwarzania, przetwarzania lub wykorzystywania materiałów.
Wynalazek biotechnologiczny to:
- materiał biologiczny wyizolowany ze środowiska albo wytworzony przy określonych warunkach,
- element wyizolowany z ciała ludzkiego albo wytworzony przy określonych warunkach,
- twory związane z roślinami i zwierzętami pod warunkiem, że możliwości techniczne nie dotyczą wyłącznie szczególnej odmiany czy gatunku.
Natomiast wynalazkiem nie są:
- odkrycia i teorie naukowe,
- wytwory o charakterze estetycznym,
- wytwory, których nie da się wykorzystać zgodnie z panującymi zasadami nauki,
- plany, zasady, metody związane z działalnością gospodarczą i umysłową,
- programy do maszyn cyfrowych,
- gry,
- przedstawienie informacji,
- wytwory, które nie przyniosą oczekiwanych rezultatów zgodnie z panującymi zasadami nauki.
Co daje patent na wynalazek?
Patent pozwala na wyłączne korzystanie i zarabianie z wynalazku przez określony czas i na danym terenie. Zabezpiecza interesy twórcy na konkurencyjnym rynku – inne organizacje nie mogą tworzyć rozwiązania bez odpowiedniej zgody. Wynalazca może jednak czerpać korzyści nie tylko z produkcji i sprzedaży rozwiązania, ale również udzielania licencji organizacjom zewnętrznym. Umowa licencyjna pozwala na regularne zyski.
Patent to również źródło przewagi konkurencyjnej i wzmocnienie pozycji rynkowej. Firma posiadająca patent na rozwiązanie może wykorzystać informację w komunikatach kierowanych do nabywców zwiększając tym samym wiarygodność i pozytywny wizerunek w ich oczach.
Przedsiębiorca czerpiący zyski z opatentowanego rozwiązania może liczyć na ulgę podatkową. Preferencyjnej stawka opodatkowania wynosi 5 proc. zamiast 19 proc.
Ulga dotyczy dochodów:
- osiągniętych ze sprzedaży patentu,
- z należności z umowy licencyjnej,
- z praw do patentu mających udział w cenie sprzedaży produktu czy usługi,
- z odszkodowania za naruszenie praw patentowych.
Jak opatentować wynalazek?
Zgłoszenie wynalazku w Urzędzie Patentowym można wykonać na trzy sposoby – online, podczas wizyty w urzędzie czy listownie.
Pierwszy krok to zgłoszenie wynalazku. Urząd nie wymaga osobistego zgłoszenia. Formalnościami może zająć się pełnomocnik – rzecznik patentowy, radca prawny, adwokat lub osoba świadcząca usługi transgraniczne w rozumieniu ustawy o rzecznikach patentowych, ale także współtwórca albo członkowie rodziny, np. małżonek, rodzeństwo czy rodzice.
W zgłoszeniu powinny znaleźć się takie dokumenty jak:
- podanie wraz z minimum oznaczeniem zgłaszającego, przedmiotem zgłoszenia oraz wnioskiem,
- opis wynalazku podkreślający istotę rozwiązania,
- skrót opisu zawierający najważniejsze dane – przedmiot, cechy charakterystyczne (1/3 strony A4),
- zastrzeżenie (zastrzeżenia) patentowe, na które składa się zespół cech technicznych wymaganych do określenia przedmiotu,
- rysunki, jeżeli są konieczne.
Zgłoszenie jest płatne, ale w niektórych przypadkach urząd może zwolnić częściowo z należności. Całkowity koszt to kilkaset złotych.
Urząd Patentowy weryfikuje kompletność dokumentów oraz wniesionych opłat, a następnie przygotowuje sprawozdanie ze stanu techniki. Dokument zawiera informacje m.in. o klasach patentowych, w których prowadzono badania, krajach, w których prowadzono poszukiwania, a także dokumentach, z których korzystano w trakcie prowadzenia badania. Sprawozdanie pozwoli ocenić szansę na zdobycie patentu. Urząd ma 9 miesięcy na przygotowanie dokumentu.
Następnie zgłoszenie zostaje wpisane do Biuletynu Urzędu Patentowego. Dokument jest publiczny i każdy może zapoznać się z informacjami oraz zgłosić uwagi. Urząd weryfikuje zgłoszenie pod względem warunków patentowych oraz ewentualnych poprawek. Termin realizacji zależy od złożoności sprawy. W efekcie zrealizowanych prac otrzymasz decyzję o udzieleniu patentu, odmowie lub umorzeniu. Po wniesieniu opłaty za pierwszy okres ochronny urząd wpisze patent do rejestru wynalazków, a następnie wydaje patent i ogłasza udzielenie w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
Pełny opis procedury wraz z wykazem dokumentacji dostępny jest w rządowym serwisie informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy.
